فضاهای شهری مردم‌گرا و مردم گریز

تاکید بر ماشین و غلبه آن در زندگی مانع از برقراری روابط اجتماعی پویا در فضاهای عمومی شده و در محیط شهری، با سرعت و بسیار سطحی اتفاق می افتد. یان گل در این زمینه معتقد است: "در جامعه­ای که به واسطه­ی خانه­های شخصی، خودرو، رایانه، دفاتر و کانون های خرید چنین شتاب زده خصوصی سازی می شود. باورهای همگانی زندگی در حال ناپدید شدن هستند. از این رو کمک به دعوت کننده شدن شهر، به گونه ای که بتوانیم با همشهری هایمان چهره به چهره دیدار کنیم و به طور مستقیم از راه حواسمان به تجربه اندوزی بپردازیم. هر روز اهمیت بیشتری می­یابد. عرصه­های عمومی امروزه غالبا به نیاز انسان به عنوان یک موجود اجتماعی به درستی پاسخگو نبوده و به دلایل بسیار زیادی مردم تنها عابرین این فضاها هستند به بیان دیگر این فضا مردم را به فرار تشویق می کند و مکث، تعامل، اجتماعی، دیدن و دیده شدن در این گونه فضاها به درستی اتفاق نمی افتد که نتایج آن ازدحام بسیار زیاد مردم خصوصا جوانان در خیابان های تجاری بصورت عابرانی بدون هدف، روی آوردن به ساختمان­های عمومی، تجاری و فرهنگی و گریز از فضاهای شهری، افزایش استفاده از فضای مجازی در الکتریک و ... می­باشد. ناراحتی­ها و بیمار­ های روانی، افسردگی، استرس، تشویش و عدم وجود آرامش در شهرهای امروز بسیار دیده می شود، که یکی از دلایل مهم آن بی توجهی به انسان استفاده کننده از فضا و نیازهای اوست. این مسئله توجه بسیاری را به خود جلب کرده است که فضاهای شهری از مردم تهی شده و از حضور فرار می­کنند. ادروادهال این مطلب را تحت عنوان "مردم گریزی فضا" بیان می­کند. فضاهای خلوت، ترس و عدم امنیت را القا می کند و بدین ترتیب چرخ­های معیوب شکل می گیرد که نتیجه آن مضرات بسیار روان شناختی اجتماعی، اقتصادی و ... را به دنبال خواهد داشت.

طراحی شهری به عنوان دانشی که با فضاهای شهری در رابطه است، به دنبال ارتقاء کیفیت هایی در این فضاها است، می­تواند مردم را به حضور ترغیب نموده و بستری برای فعالیت های جاری و بالقوه آنان گردد هدایت درست سرمایه و توجه به ابعاد رویه ای و ماهوی طراحی شهری می تواند در تحقق فضایی برای مردم نقش مهمی را ایفا نماید. فضای شهری که مردم بیشتر آن را برای فعالیت­های اختیاری خود انتخاب می کند و به عنوان شهروند، عضو یک محله در آن حضور می یابند. با وجود آنکه تحقیق حاضر به ارائه اصولی برای مردم گرا کردن فضای شهری می پردازد اما این اصول در هر شهر با توجه به فرهنگ و نیاز مردم می بایست مناسب سازی گردد. بطور کلی می­توان با بررسی رفتار در این فضاهای الگوهای رفتاری، نیازها و مشکلات را شناخت و بر اساس آن تمهیدات لازم برای مردم گرا کردن فضا را در نظر گرفت تا تحقق­پذیری طرح افزایش یابد (احمدی، گلکار؛ 1387).

سفارس پایان نامه

مفهوم فضا در معماری

مفهوم فضا در معماری

سابقه حضور واژه فضای معماری در حالت کلی آن به زمان جنگ جهانی اول در اروپا می رسد که از آن معمولا برای توصیف کمی یک مکان بهره می گرفتند. مانند فضای بزرگ، فضای کوچک، فضای حجیم و ..... .در آن زمان واژه حجم و توده کاربردی رایج تر داشته است. حجم دارای تعریفی هندسی بوده است که از حرکت سطح در طول یک محور بدست می آید. کاربرد دیگر حجم شکل بنا از بیرون در حالت سه بعدی آن بوده است و توده؛ جنس حجم و تاثیرات بصری آن را مشخص می کرد. واژه های توده کوچک، بزرگ، حجیم و یا دوره سبک، شفاف، سخت و صاف، برخی از کاربردهای این واژه را نشان می دهد (معماریان، 240:1390). پس دیده می شود معماران برای تعریف جسم خود یعنی بنا از عناصر بصری بهره می گیرند. خط، سطح، بافت، حجم و رنگ در تعریف این جسم کمک نموده و در اینجا رابطه ای تنگاتنگ بین دنیای بصری و دنیای معماری به وجود می آید. واژه حجم بیش از آنکه مخاطب را به دنیای معماری نزدیک نماید او را به دنیا ی هندسی و اشکال پیوند می دهد. تنها هنگامی که مخاطب به عنوان انسان وارد این دنیا می شود، حجم بنا با فضای بیرونی آن یکی شده است. پس برای بنا دو وجه قائل می شوند: وجه درونی و وجه بیرونی.

وجه درونی فضای داخلی نامیده می شد و آنچه از بیرون دیده می شود فضای بیرونی نام می گرفته است. گوارونی: فضای بیرونی را معادل حجم می داند. حجم با سطوح، لبه ها و ترکیب دیگر احجام تعریف می شود. و این عناصر هستند که آنرا به یک شیء معماری مبدل می سازد (سجادزاده و ارفع نژاد، ۱۳۹۴).

انسان اگر داخل یک فضا به مقیاس اتاق قرارگیرد؛ به آن فضا معماری و اگر در یک میدان شهری قرار گیرد؛ به آن فضای شهری گفته می شود و عامل زمان باعث پدید آوردن تجربیات گوناگون و حسهای متفاوت در یک فضا می شوند. نمودار چهار تایی یاد شده ابزاری برای نگاه به معماری از دیدگاه فضایی بوده و محققینی چون زوی و گیدئون و شولتز ؛ به اشکال ذیل از آن بهره جسته اند. زوی: انسان را یک موجود با حرکت پیمایشی در فضا می بیند، فضا تنها با حرکت او تعریف می شود. تاریخ معماری نیز میدانی برای اثبات نظریه حرکت در فضاست. گیدئون: انسان را حرکت کننده در فضا می بیند. اما مانند زوی تاکید بر حذف اهرام ثلاثه یا پارتنون از حوزه معماری ندارد و آنها را بخشی از تاریخ تصور فضایی می بیند. تاریخ برای او اهمیت اساسی دارد و معتقد است هر آنچه بدست می آورد از تاریخ است.

 

سفارش پایان نامه

انجام پایان نامه

فضا

فضا

در فرهنگ معین (فضا) چنین معنا شده است: مکان وسیع، زمین فراخ، ساحت، مکانی که کره زمین در منظومه شمسی اشغال می کند. در هر تعریف واژه مکان به کار رفته و این نشان می دهد که فضا دارای مکان است، یا همان مکانی است که می‌توان به درون آن رفت (سجاد‌زاده، ارفع نژاد به نقل از معین؛ 1394: 3).

به نظر می رسد نزدیک‌ترین تعریف این باشد که فضا را خلا ئی در نظر بگیریم که میتواند شیئی را در خود جا دهد و یا از چیزی آکنده شود. فضا چیزی نیست که تعریف دقیق و مشخصی داشته باشد. ولی با این حال قابل اندازه‌گیری است؛ چنانکه می گوییم: (هنوز فضای کافی موجود است). این اظهار نظرها با نظریه اولین متفکر اروپایی باستان ارسطو، که در نوشته هایش نیز به تفصیل در مورد فضا بحث کرده مطابقت دارد. جیور دانو برونو در قرن شانزدهم نظریهای در مقابل نظریه ارسطو عنوان کرد؛ او با استناد به نظریه کپرنیک بی نهایت را پایه اصلی فلسفه اش قرار داد. به عقیده او فضا از طریق آنچه در آن قراردارد درک می شود و به فضای پیرامون یا فضای ما بین تبدیل می گردد. فضا مجموعه ای است از روابط میان اشیاء و آنگونه که ارسط بیان داشته حتما" نمی‌بایست که از همه سمت محصور باشد و بدین‌سان اجباری نیست که همواره نهایتی داشته باشد (سجاد‌زاده، ارفع نژاد؛ 1394: 3).

مفهوم فضا یکی از مفاهیم بنیادی در معماری است. درباره این مفهوم معماران و اندیشمندان جهان معماری از دیر باز برداشت‌های گوناگونی ارائه کرده اند. معماری هنری است که بیانش از طریق فضا است. پس جنبه صوری و عینی معماری، صفت‌های ویژه فضا است. عملکرد؛ تاثیر فضا بر انسان است. این جنبه (عملکرد) ذهنی بوده و به انسان تعلق دارد. برونو زوی معماری را هنر ساختن فضا معرفی می کند (معظمی؛ 1390).

 

 فضا‌ از دریچه­ی نگاه انسان شناختی

از دریچه‌ ی نگاه‌ انسان‌ شناختی‌، درک‌ از‌ فضا خود را در سازمان یـافتگی هـای متفاوت آن متبلور می سازد که بـنابر هـر فرهنگ و حـتی هـر خـرده فرهنگ می تواند بـه درجات مختلف، متفاوت باشد‌. پرسش اساسی در دیدگاه انسان شناسی نسبت به فضا درک سازوکارهایی است کـه در هـر فضای مشخص به کار گرفته شـده انـد تـا بـه گـروهی از انسان ها امـکان زیـستن‌ و تداوم‌ این زیست را در آن محیط عرضه کنند. انسان ها در فضا زندگی می کنند. یعنی رابطه ای پیوسته از کـنش هـا ی مـتقابل باهم دارند (فکوهی،263:1383).

انجام پایان نامه

سفارش پایان نامه